---
title: "Komt u in aanmerking?"
date: 2025-11-10
icon: "fas fa-check-square"
description: "Voldoe ik aan de regels? Gebruik deze checklist om de voorwaarden voor een mantelzorgwoning op uw situatie toe te passen, inclusief de eisen rond medische bevestiging en locatie."
weight: 3
feedback: true
draft: false
---

Deze checklist helpt u bepalen of u in aanmerking komt voor een mantelzorgwoning. De voorwaarden worden sinds 2024 geregeld via de **Omgevingswet**. Gemeenten kunnen aanvullende lokale regels hanteren in het omgevingsplan. Sommige gemeenten bieden daarnaast opties zoals pre-mantelzorgwoningen of generatiewoningen.

### De mantelzorgsituatie

* **Zorgbehoefte:** U hebt een aantoonbare, **langdurige zorgbehoefte** waarvoor dagelijkse nabijheid van de mantelzorger noodzakelijk is [^1].
* **Ondersteuning:** Een mantelzorger is actief betrokken bij **uw dagelijkse ondersteuning**, zoals algemeen huishouden, lichamelijke verzorging, het bedienen van (medische) apparatuur of andere vormen van persoonlijke hulpverlening.

### Medische bevestiging

* **Aantoonbaarheid:** Er moet een schriftelijke bevestiging zijn dat sprake is van zorgbehoefte. Dit moet worden opgesteld door een **onafhankelijke huisarts, wijkverpleegkundige** of een andere bevoegde zorgprofessional.

### Duur en actualiteit van de zorg

* **Actuele noodzaak:** De noodzaak moet bestaan op het moment van de aanvraag, óf aantoonbaar binnen afzienbare tijd te verwachten zijn (bijvoorbeeld bij een progressieve aandoening).
* **Duurzaamheid:** De zorgsituatie heeft **geen tijdelijk karakter** dat zonder aanpassing kan worden opgevangen.

### 4. Locatie en ruimtelijke eisen

* **Perceel:** De woning moet geplaatst worden op **hetzelfde perceel** als de hoofdwoning (de woning van de mantelzorger).
* **Plaatsing:** De plaatsing moet passen binnen de regels voor **bijbehorende bouwwerken** zoals deze onder de **Omgevingswet** worden toegepast [^2].
* **Maatvoering:** De maatvoering, hoogte en afstand tot perceelgrenzen moeten voldoen aan de landelijke regels voor vergunningvrij bouwen óf binnen het gemeentelijke omgevingsplan vallen.
* **Vergunning:** De woning blijft vergunningsvrij zolang deze aan alle voorwaarden (inclusief de mantelzorgrelatie) voldoet.

{{< notice "info" "Historische informatie">}}
Voor 2024 vielen deze regels onder het **Besluit Omgevingsrecht (BOR)**, dat inmiddels is vervangen door de **Omgevingswet**.
{{< /notice >}}

### 5. Type woning en gebruik

* **Zelfstandigheid:** De woning bevat eigen voorzieningen zoals sanitair, slaapruimte en toegang, en is bedoeld voor bewoning door **één huishouden** binnen de zorgrelatie.
* **Tijdelijkheid:** De woning is uitsluitend toegestaan zolang de zorgsituatie bestaat. Na beëindiging moet de woning worden verwijderd of aangepast.

## Afwijkingen en lokale regelingen

Gemeenten kunnen aanvullende eisen of juist ruimere mogelijkheden vastleggen in hun **omgevingsplan**:

* **Pre-mantelzorgwoningen:** Voor situaties waarin zorgbehoefte binnen afzienbare tijd wordt verwacht, maar nog niet acuut is.
* **Andere woonvormen:** In enkele gemeenten vallen bredere woonvormen zoals **generatiewoningen** onder maatwerkregels of specifieke planologische voorwaarden.

[^1]: [Rijksoverheid – Informatie over Mantelzorg](https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/mantelzorg)  
[^2]: [Omgevingsloket – Regels voor bouwen en bijbehorende bouwwerken](https://omgevingsloket.overheid.nl/)  
      [Wetten.overheid.nl – Omgevingswet (consolidatie)](https://wetten.overheid.nl/BWBR0037885/2025-07-01/0)